bylina (H), do 80(130) cm wys., łodyga wzniesiona, prosta lub rozgałęziona, liście lancetowate lub owalno-lancetowate, po 3-4 w okółku, kwiaty w szczytowym kwiatostanie, przeważnie po 3 w okółku, korona różowa, purpurowa, czasem fioletowo-niebieska, z ciemniejszym żyłkowaniem, do 5,5 cm dł., w tym ok. 2,5 cm ostroga, prosta lub zakrzywiona, III-IX, owocem prawie okrągła torebka, do 0,9 cm śred.
skraje lasów, zarośli, w miejscach cienistych, przeważnie na podłożu krzemionkowym
nazwa gatunków, nadana przez Linneusza, w tłumaczeniu znaczy „niosąca trzy ptaki”, zapewne od trzech okazałych kwiatów w okółku, wyglądających jak trzy barwne ptaki siedzące na roślinie; stąd też angielska nazwa popularna - Three Birds Flying