bylina, geofit (G), do 30 cm wys., liście w dolnej części łodygi, owalne lub jajowate, obejmujące łodygę, kwiaty w luźnym, skąpokwiatowym, szczytowym kwiatostanie, działki okwiatu różowe, fioletowe, czasem zielonkawe, ciemniej kreskowane, warżka trójklapowa, jasna, bez plam, II-IV, owocem torebka
zarośla, widne lasy, gaje oliwne, na wapieniu